گروه بیهوشی تخصصی

پوزیشن جراحی (surgical positions  )‏: به هر گونه فعالیتی جهت قرار دادن بیمار بر روی تخت جراحی در وضعیتی خاص گفته می‌شود. هدف از این فعالیت، حفظ امنیت بیمار و در دسترس قرار دادن ناحیه مورد نظر جهت انجام اعمال خاص بر روی همان ناحیه توسط جراح می‌باشد. بر پایه دستور جراح، متخصص بیهوشی به همراه فرد سیار در اتاق عمل مسئولیت پوزیشن دادن به بیمار را بر عهده دارند.

چند نکته

 1.     قبل از هر کاری باید شرایط بیمار بررسی شود. این کار با مطالعه پرونده بیمار (عکس از ناحیه مورد نظر) امکان پذیر است.

2.     وضعیت بیمار روی تخت جراحی به نوع عمل و وضعیت جسمانی وی بستگی دارد.( جوان ، سالخورده ، لاغر و یا چاق)

3.     وضعیت بیمار طوری باشد که دادن داروی بیهوشی به وی ، براحتی انجام گرفته و جراح و متخصص بیهوشی تاثیر آن را مشاهده نمایند.

4.     بیمار چه خواب و چه بیدار باید در راحت ترین وضعیت ممکن قرار گیرد.

5.     ناحیه عمل در بهترین دید برای جراح قرار گیرد و دسترسی به آن آسان باشد.

6.     جهت حالت دادن به بیمار باید حرکات ما آهسته و هماهنگ انجام گیرد.

7.     راحتی و سلامتی و امنیت بیمار باید مد نظر تیم جراحی قرار داشته باشد.

8.     قبل از شروع هر اقدامی باید از ثابت بودن تخت اطمینان حاصل نمود.

عوارض احتمالی

1.احتمال آسیب دیدگی در اثر کشیدگی رشته‌های عصبی که از نواحی تحت فشار می‌گذرند، وجود دارد. اعصاب  شبکه براکیال در اثر کشیدگی با زاویه بیش از 90 درجه، احتمال آسیب دیدگی زیادی دارند.

2.احتمال ایجاد لارنگواسپاسم و آسیب به تارهای صوتی بیمار در اثر تغییر پوزیشن وجود دارد.

3.بیمار باید در وضعیت پوزیشن داده شده، در آسوده ترین حالت قرار گیرد تا جریان خونرسانی وی کار خود را به راحتی انجام دهد. هر گونه فشار افزوده، بر نواحی از بدن که با تخت در تماس مستقیم اند، خطر ایسکمی بافتی را به همراه خواهد داشت. در صورت مشاهده هر گونه نشانه از تداخل علائم حیاتی بیمار، لازم است دوباره وی در وضعیتی دیگر قرار گیرد.

 

 

 

نوزادان بستری در  NICU بخصوص آنها که تحت تهویه مکانیکی هستند نیاز به مراقبت ویژه دارند. پرستاری انوزادان نیاز به مهارت و دانش دارد. یکی اقداماتی که توسط پرستار انجام می شود ساکشن دهان و لوله تراشه نوزاد است. لوله تراشه یکی از شایع ترین راه هوایی مصنوعی است که برای نوزادان پره مچور استفاده می گردد. اصول صحیح ساکشن لوله تراشه یکی از موارد بسیار مهم مراقبت از نوزاد است.دستورالعمل استاندارد ساکشن کردن بین مراکز مختلف متغیر بوده و معمولاً براساس اصول فیزیولوژیک یا نتایج تحقیقات اخیر نیستند. با توجه به عوارض ساکشن، بهتر است ساکشن نوزاد اینتوبه فقط در مواقع نیاز و توسط پرسنل مجرب انجام شود و از ساکشن روتین نوزاد بپرهیزید.علایم بالینی نیاز به ساکشن شامل موارد زیر است: تغییرات در الگو و تعداد تنفس، ترشحاتی که درلوله تراشه دیده می شود، کاهش صدا های تنفسی، کاهش اشباع اکسیژن شریانی، افزایش دی اکسید کربن خون، کاهش فشار اکسیژن شریانی، برادیکاردی، تغییر الگوی ترسیم شده در ونتیلاتور و بی قراری نوزاد.

لوله های داخل تراشه برحسب شرایط نوزاد باید ساکشن شود. نوزادان مبتلا به پنومونی ممکن است نیاز به خارج کردن ترشح و آسپیرآسیون مکرر داشته که بیش از مبتلایان به سندرم دیسترس تنفسی است که معمولا” لااقل در 24 ساعت بعد از تولد نیاری به ساکشن لوله هوایی ندارند

دو روش ساکشن وجود دارد:سیستم ساکشن بسته: شانس عفونی شدن لوله و عفونت های ریوی را کاهش می دهد. از معایب آن شامل افزایش هزینه و افزایش بالقوه سندرم های نشت هوا می باشد.انجام ساکشن:آماده کردن تجهیزات ساکشن با کاتتر استریل و اندازه مناسب ( شماره 8 برای لوله تراشه بزرگتر از5/3 و شماره 6 برای لوله تراشه کوچک تر از 5/3 )دستکش استریل آمبوبگ با منبع اکسیژن %100 و اکسیژن بلندرازنرمال سالین در صورت نیازcc.kg1/0-5/. بسته به شرایط نوزاد استفاده کنید.دستگاه ساکشنپایش غیر تهاجمی اکسیژناسیون را قبل، حین و بعد از ساکشن انجام دهید( پالس اکسی متری ).دو نفر حضور داشته باشند.سوند ساکشن باید با رعایت شرایط استریل به داخل لوله تراشه به اندازه طول آن وارد کنید و با  کارینا تماس پیدا نکند.سوراخ ساکشن را مسدود کرده و با استفاده از ساکشن مداوم کاتتر را بیرون بیاورید. تمام این کارها نباید بیش از 5-10 ثانیه طول بکشد.در طول انجام ساکشن سر نوزاد را منظور پیشگیری از اتساع ورید ژیگولر که افزایش فشار داخل جمجمه می شود در خط وسط قرار دهید. همیشه ساکشن لوله تراشه قبل از ساکشن دهان انجام شود.تحمل نوزاد مشخصات ترشح( مقدار، رنگ ، قوام و صدای تنفسی ) را ثبت کنید.دستورالعمل های ساکشن لوله نای در نوزادان

محلول تجویزی به داخل لوله تراشه	نرمال سالین
مقدار محلول	1/0-5/0 ml/kg
سایز کاتتر ساکشن	2/1 قطر لوله
عمق فرو بردن کاتتر	تا طول لوله
نیاز به اکسیژن	10-20% بیش از حد قبلی
فشار ساکشن	50-100 سانتی متر آب
مدت	5 ثانیه مدت جدا شدن از دستگاه

روش تعیین طول کاتتری که وارد لوله تراشه می شود. آگاهی از محل لوله وطول آن با استفاده از یک کاتتر ساکشن مدرج، ورود کاتتر را 1 سانتی متر بالای کارینا امکان پذیر می سازد:

.

کارت ساکشن:اعداد” کارت ساکشن” که در کنار تخت نوزاد قرار دارد، بعد از هر بار رادیوگرافی قفسه سینه بازنویسی می شوند. اساس این مقادیر بر مبنای موقعیت لوله تراشه نسبت به کارینا می باشد. در صورتی که نوک لوله 2سانتی متر بالای کارینا نباشد، عمق ساکشن باید کاهش یابد. جدول پشت کارت، راهنمای محاسبه طول اضافی آداپتورلوله تراشه می باشد.جلو کارت ساکشن:

ثبت ساکشن کردن و محل قرار گیری لوله تراشهنام نوزاد:…………….  وزن(گرم): ……………..تاریخ لوله گذاری:………………..محل لوله:……… سانتی متر بالای کاریناسایز لوله تراشه:……..عمق کاتتر:………سانتی متر

پشت کارت ساکشن:

اندازه لوله

طول لوله ( سانتی متر)

عمق ورود کاتتر  ( سانتی متر)

عوارض ساکشن:هایپوکسمی، برادیکاردی، اختلال قلبی عروقی، باروتروما و خونریزی داخل بطنی و جداشدن خودبخودی لوله تراشه نوزاد  ممکن است اتفاق افتد.در نوزاد باید هم از هیپوکسی و هم ازهیپراکسی اجتناب گردد. هیپراکسی در نوزادان پره ترم منجر به رتینوپاتی پرهمچوریتی می شود. اگر نوزاد به آسانی دچار هیپوکسی می شود افزایش اکسیژن به میزان 10-20 %برای پیشگیری از هایپوکسمی ممکن است مفید باشد. این افزایش اکسیژن بر اساس پاسخ نوزاد به مراقبت و ساکشن های قبلی باشد.عدم ساکشن یا ساکشن نامناسب ممکن است مضر باشد زیرا لوله های با اندازه های کوچک در نوزادان استفاده می گردد و خطر انسداد لوله با ترشحات و نیاز به تعویض مجدد لوله تراشه زیاد است. اندازه سوندی که جهت ساکشن استفاده می گردد نباید بیش از نصف قطر داخلی لوله تراشه باشد. استفاده ازسوند مناسب آتلکتازی و آسیب به مخاط راه هوایی را به حداقل می رساند.

فشار منفی60-100میلی متر جیوه برای ساکشن لوله تراشه نوزادان مناسب است و فقط هنگامی که سوند را بیرون می کشید بکار ببرید. تعداد دفعاتی که می توانید وارد لوله تراشه شوید نباید بیش از سه بار باشد. پس از هر بار ساکشن، اجازه دهید سطح اکسیژن به سطح قبلی برگردد. طول مدت آن نیز بیشتر از 5-10ثانیه نشود. در حین ساکش نباید سرم نمکی به داخل لوله تراشه بریزید. استفاده از سرم نمکی به داخل لوله تراشه ممکن است باعث شود باکتری های که در راه هوایی فوقانی تجمع دارند به راه هوایی تحتانی وارد شوند و خطر پنومونی ناشی از تهویه مکانیکی را افزایش دهد.  هدف از کاربرد سرم نمکی برای خارج کردن ترشحات است ولی باید مطمئن شد که در طول تهویه مکانیکی  رطوبت کافی در مسیر تهویه وجود دارد. بطور کلی استفاده از سرم نمکی به داخل لوله تراشه توصیه نمی شود مگر اینکه ترشحات قابل دیدن باشد. بلافاصله پس از ساکشن، نوزاد را به دستگاه تهویه مکانیکی وصل کنید. قفسه سینه را باید برای بهبود یا تغییر در صداهای تنفسی گوش کنید. اکسیژن را بتدریج کاهش دهید و نوزاد را بطور مداوم پایش کنید تا فاکتورهای فیزیولوژیک به سطح اولیه برگردد.

موارد منع ساکشن:1)     جراحی اخیر در آن ناحیه2)     تجویز اخیر سورفکتانت3)     خونریزی ریوی ( ساکشن فقط برای باز کردن راه هوایی نیاز است )نتیجه:ساکشن توسط پرستاران بخش مراقبت ویژه نوزادان و درمانگران تنفسی انجام شود. توجه دقیق به تغییرات در نوزاد و پیروی از تکنیک صیحیح ساکشن جهت کمک به نوزاد بیمار ضروری است.

ساکشن موفق باعث افزایش تبادل هوا، بهترشدن صدا های تنفسی، کاهش مقاومت راه هوایی، بهبود مقادیر گازهای خون شریانی، افزایش اشباع خون شریانی و خارج کردن ترشحات می شود.

منابع:شریفی خ، بهواد ا ( 1384)، مراقبت های ویژه نوزادان، انتشارات نسل فردا، چاپ اول، ص66.محققی پریسا( 1387 ) درسنامه تهویه مکانیکی نوزاد، نشر تندیس، چاپ اول.هاشمی ح، عزیزخانی ل( 1386 ) مراقبت های پرستاری درNICU. ناشر شرکت ایده پردازان فن و هنر. چاپ اول.

-         Denice L et al(2009) Evidence -Based Guideline for Suctioning the Intubated Neonatal and Infant. Neonatal Network 28(5):281-302-

         Goldsmit JP et al (2011) Assisted ventilation of the neonate, 4^th ed. Philadelphia: WS Saunders.-

         Verklan MT, Walden M (2010) Core Curriculum for Neonatal intensive Care Nursing. Fourth Edition. The United States of America. ELSEVIR. 

نویسنده:خا نم فرزانه بلالی دانشجوی کارشناس ارشد مراقبت ویژه نوزادان و شاغل دربیمارستان ولیعصر(عج) 

 

 

این پروسیجر بایستی به صورت استریل و استاندارد و توسط افراد باتجربه انجام شود تا موجب بروز عوارض برای بیمار و به تاخیر انداختن روند بهبودی بیماران نشود .

نکته قابل توجه دیگر اینکه ساکشن باید PRN باشد و به صورت یک کار روتین انجام نشود .

وسایل کار

سندساکشن (قطر آن یک دوم قطر داخلی لوله تراشه باشد ) – دستکش استریل و یکبار مصرف – عینک محافظ – سرم نرمال سالین استریل جهت شستشو – سرنگ حاوی 10 تا 15 سی سی نرمال سالین استریل – آمبوبگ – اکسیژن – منبع ساکشن .

روش کار

چنانچه بیمار هشیار است مانند هر پروسیجر دیگری روش کار را برای وی شرح دهید .

دست ها را بشویید ، منبع ساکشن و تمامی وسایل موردنیاز را آماده کنید . عینک بزنید .

بیمار را هایپرونتیله کنید (اگر در زیر رسپیراتور می باشد تعداد 3 تا 6 تنفس با اکسیژن 100 % بدهید و یا با آمبوبگ اکسیژن بدهید)

دستکش استریل را در دست غالب کرده و با دست دیگر کاتتر ساکشن را به رابط وصل کنید .

در حالی که ساکشن کلمپ می باشد آن را وارد لوله تراشه بیمار کنید و با زاویه دورانی 360 درجه در حالی که کاتتر را خارج می کنید ساکشن را انجام دهید .

مدت ساکشن نباید بیشتر از 10 تا 15 ثانیه باشد چون باعث هایپوکسمی و آریتمی می شود .

در مواردی که ترشحات بیمار غلیظ و چسبناک است مقدار 10 تا 15 سی سی نرمال سالین را داخل راه هوایی ریخته بیمار را هایپر ونتیله کنید ، ساکشن را ادامه دهید .

پس از اتمام ، مجددا بیمار را هایپر ونتیله نمایید و در صورت لزوم مراحل بالا را تکرار نمایید .

پس از اتمام و در فواصل کار سر کاتتر را با نرمال سالین استریل شستشو دهید .

پس از ساکشن تراشه، با همان کاتتر، ساکشن دهان را انجام دهید . ( در بیماری که لوله تراشه دارد و همواره کاف آن پر می باشد اغلب ترشحات دهانی و حلقی تجمع پیدا می کنند و نیازمند ساکشن هستد )ساکشن دهان به روش تمیز انجام می شود و دهان از نظر وجود هر نوع زخم و اسیبی بررسی می شود و در پایان کاتتر و دستکش را معدوم کنید .

 

عوارض ساکشن

+   هایپوکسمی ? به علت جذب اکسیژن توسط کاتتر  در حین عمل ساکشن کردن رخ می دهد که با هایپر ونتیله کردن بیمار قبل و بعد از پروسیجر عارضه به حداقل می رسد .

+ آریتمی ? به علت تحریک واگ ضمن ساکشن کردن ، گاهی برادی کاردی و ارست قلبی رخ

می دهد . شایع ترین آریتمی حین ساکشن که ناشی از هایپوکسمی است تاکی کاردی و اکستراسیستول های بطنی است و حتما بایستی حین ساکشن، بیمار مانیتورینگ دقیق شود .

+ خونریزی از راه هوایی ? در مواردی که فشار منفی ساکشن از 120 میلی متر جیوه بیشتر باشد دیواره راه هوایی تروماتیزه شده و خونریزی می کند که کنترل فشار منفی ساکشن اهمیت دارد .

+اسپاسم برونش ? در اثر تحریک دیواره راه هوایی با نوک کاتتر که بیش از اندازه وارد راه هوایی بیمار شده رخ می دهد . توجه نمایید که در بالغین کاتتر نباید بیش از 45 سانتی متر و در موارد تراکئوستومی 20 تا 30 سانتی متر وارد راه هوایی بیمار شود و چنانچه درحین ساکشن کردن بیمار سرفه کرد ، بلافاصله کاتتر را خارج نمایید .

+ عفونت ? اولین منبع عفونت ریه و تراشه بیمار، خود دهان بیمار است که در اثر عدم رعایت نکات کنترل عفونت یا تکنیک آسپتیک رخ می دهد .

+ اتلکتازیس ? که به دلیل فشار زیاد ساکشن یا ساکشن طولانی مدت و یا استفاده از کاتتر خیلی بزرگ  رخ می دهد اغلب وضعیت آناتومی ریه به صورتی است که کاتتر وارد برونش راست می شود ، به همین جهت توصیه می شود موقع ساکشن برونش راست ، سر و شانه ها به طرف چپ و موقع ساکشن برونش چپ سر و شانه ها به طرف راست چرخانده شود .

 

+++ نکته قابل توجه دیگر اینکه در مواردی که ترشحات رقیق و به آسانی خارج می شود نباید نرمال سالین داخل راه هوایی بیمار ریخت چون موجب تحریک مخاط و افزایش ترشحات می شود ، فقط در مواردی که ترشحات غلیظ و چسبناک هستند ، مجاز به ریختن 10 تا 15 سی سی نرمال سالین استریل در داخل لوله تراشه هستیم چون ریختن حجم بیشتر موجب پوشاندن سطح آلوئول و کاهش تبادلات گازی میشود .

منبع : برونر 2004

 

اکسیژن درمانی عبارت است از تجویز اکسیژن با غلظت بیش از آنچه که در هوا وجود دارد. هدف از اکسیژن درمانی انتقال کافی اکسیژن به خون، کاهش کار دستگاه تنفسی و کاهش فشار بر میوکارد (یکی از لایه های عضلانی قلب) می باشد .

حمل اکسیژن به بافت ها به عواملی نظیر برون ده قلب، میزان اکسیژن شریانی (سرخرگی)، غلظت هموگلوبین و نیازمندی های متابولیکی بدن بستگی دارد. در اکسیژن درمانی، باید به تمام عوامل فوق توجه نمود.‏

در مواردی همچون تسریع در بهبودی پس از عمل جراحی ، میگرن، آلزایمر و ام ‌اس (MS) نیز تحقیقات روی اثر درمانی این روش همچنان ادامه دارد.

 

موارد مصرف اکسیژن درمانی

استفاده از اکسیژن پرفشار سابقه‌ای طولانی دارد که در درمان آمبولی هوا به کار گرفته می‌شد. آمبولی هوا شرایطی است که معمولا غواصانی که به اعماق آب می‌روند و سپس با سرعت زیاد به سطح آب بازمی‌گردند، دچار آن می‌شوند. در این حالت، به علت پیدایش حباب‌های کوچک هوا در جریان خون، خون به اعضای حیاتی بدن نمی‌رسد و سبب مرگ فرد می شود. اکسیژن پرفشار می‌تواند اندازه این حباب ها را کوچک کند و در نتیجه جریان خون به شرایط عادی باز گردد.

 

سایر استفاده‌های این روش شامل موارد زیر است:

- به عنوان پادزهر در مسمومیت با گازهای سمی به ویژه گاز مونواکسید کربن

- ضدعفونی‌کننده به ویژه در برابر میکروب‌های بی‌هوازی (میکروب‌هایی که در برابر اکسیژن توان مقاومت ندارند)‌

- کاهش تورم و تجمع مایعات در بافت‌های بدن که در بهبود سوختگی‌ها کمک‌ می کند

- بهبود هیپوکسمی (کاهش فشار اکسیژن خون سرخرگی)

تغییر در تعداد یا الگوی تنفس ممکن است به علت هیپوکسمی باشد. علائم هیپوکسی شامل: پرخاشگری، عدم هوشیاری، گیجی، خواب آلودگی، کما، تنگی نفس، افزایش فشار خون، بی نظمی ضربان قلب و تعریق شدید می باشد

‏هیپوکسی در صورت شدید بودن می تواند زندگی فرد رابه مخاطره بیاندازد. با پیشرفت سریع هیپوکسی، تغییراتی در سیستم عصبی مرکزی ایجاد می شود. بیمار دچار ناهماهنگی حرکات و اختلال هوشیاری می شود.

در هیپوکسی مزمن (مانند آن چه که در بیماری های انسداد مزمن ریه دیده می شود) ممکن است خستگی، خواب آلودگی، بی تفاوتی، بی توجهی و تأخیر در واکنش ها به وجود آید.

اکسیژن درمانی کوتاه مدت می تواند برای گروه کوچکی از بیماران مبتلا به بیماری مزمن انسداد ریوی مفید باشد.

 

موارد احتیاط در اکسیژن درمانی

بیمارانی که سابقه تشنج داشته‌اند یا دچار تشنج می‌شوند و بیماران مبتلا به آمفیزم (نوعی بیماری ریوی ناشی از تجمع هوا در ریه‌ها که در بیشتر موارد، ناشی از مصرف سیگار است)‌ نباید از این روش استفاده کنند.

همچنین سابقه تجمع مایع در سینوس‌ها، گوش و سایر حفرات بدن، سابقه جراحی‌های چشمی یا داشتن بیماری‌های چشم، استفاده از داروهای شیمی‌درمانی و داروی دی‌سولفیرام (در درمان الکلسیمکاربرد دارد)‌ هم از دیگر موارد منع استفاده از این روش هستند.

در ضمن خانم‌ها بهتر است در دوران بارداری از این روش استفاده نکنند.

همانند سایر داروها، پرستار اکسیژن را با احتیاط تجویز نموده و به دقت اثرات آن را روی بیمار ارزیابی می کند. اکسیژن نیز یک دارو است و فقط باید توسط پزشک تجویز شود.

بیماران مبتلا به اختلالات تنفسی، اکسیژن را فقط به منظور افزایش فشار اکسیژن خون شریانی تا بازگشت آن به حد طبیعی دریافت می کنند.

افزایش اکسیژن هوای دم، به میزان اکسیژن گلبول های قرمز خون یا پلاسما نمی افزاید. در عوض مقادیر افزایش یافته ی اکسیژن، ممکن است اثرات سمی روی ریه ها و سیستم عصبی مرکزی بگذارد یا سیستم تهویه بدن را تضعیف کند.

هنگام تجویز اکسیژن، بیمار باید از نظر نشانه های عدم کفایت در اکسیژناسیون مورد بررسی قرار گیرد. بنابراین پرستار مرتبا بیمار را از نظر علایم گیجی، بی قراری، خواب آلودگی، تعریق، رنگ پریدگی، بی نظمی ضربان قلب و افزایش فشار خون بررسی می کند.

 

مسمومیت با اکسیژن

مسمومیت با اکسیژن زمانی روی می دهد که، اکسیژن با غلظت بالای بیش از 50 درصد به مدت طولانی ای بیش از 48 ساعت تجویز شود. مسمومیت با اکسیژن در اثر تولید بیش از حد رادیکال های آزاد اکسیژن ناشی از متابولیسم سلولی به وجود می آید. اگر مسمومیت با اکسیژن درمان نشود، این رادیکال ها می توانند به شدت به سلول ها صدمه زده و یا آن ها را از بین ببرند. آنتی اکسیدان ها همانند ویتامین ‏E و C‏ و بتاکاروتن ممکن است اثر دفاعی در مقابل رادیکال های آزاد اکسیژن داشته باشند.

متخصص تغذیه در مرکز درمانی می تواند رژیم غذایی بیمار را تنظیم کند تا غنی از آنتی اکسیدان ها باشد. مکمل ها نیز برای بیماران کم اشتها یا ناتوان موجود هستند.

علائم و نشانه های مسمومیت با اکسیژن شامل احساس ناراحتی در زیر جناغ ، تنگی نفس، بیقراری، خستگی، ضعف و مشکلات تنفسی پیشرونده می باشند.

بیمار باید هر 6 ماه یا بیشتر جهت پیگیری درمان به پزشک مراجعه کند. گازهای خون و تست های آزمایشگاهی به طور مرتب باید بررسی شوند.

‏فرآوری: مریم سجادپور

بخش تغذیه و سلامت تبیان

 

 

در بیماران اینتوبه و بیمارانی که دارای تراکئوستومی هستند ، امکان خروج ترشحات ریوی توسط سرفه وجود ندارد . لذا این کار باید توسط ساکشن داخل تراشه صورت گیرد .

هنگام ساکشن تراکیال موارد زیر باید دقیقا مد نظر قرار گیرد :

 

•بررسی علائم و نشانه های نیاز به ساکشن ( از ساکشن غیر ضروری باید اجتناب شود ، زیرا موجب تحریک و زخمی شدن مخاط مجاری تنفسی می شود )

•در بیماران هوشیار قبل از ساکشن باید در مورد علت و نحوه انجام ساکشن توضیح داده شود .

•پوزیشن بیمار بایستی در حالت نشسته 45 درجه باشد ( به منظور جلوگیری از آسپیراسیون )

•قبل از شروع به کار باید دستها بطور کامل و صحیح شستشو داده شود .

•جهت این کار باید از سوند ساکشن استریل ( شماره 14 در بالغین استفاده شود . سوند شماره 14 دارای قطر خارجی 4 میلیمتر بوده بار یلوله تراشه سایز 8 مناسب است . بطور کلی قطر سوند ساکشن باید کنتر از نصف قطر لوله تراشه باشد .

•قبل از ساکشن باید بیمار توسط 3 تا 5 تنفس با اکسیژن 100% و آمبوبگ هیپرونتیله و هیپر اکسیژنه کرد ( به منظور جلوگیری از هیپوکسی و آتلکتازی در ضمن ساکشن )

•ساکشن باید توسط دستگش استریل انجام شده ، حین عمل دقت شود که دستکش ها آوده نشود .

•انتهای لوله ساکشن باید با یک گاز استریل گرفته شود تا دست فرد ساکشن کننده آلوده نشود .

•سر سوند ساکشن باید با نرمال سالین استریل مرطوب شود .

•هنگام وارد کردن سوند به هیچ وجه نباید ساکشن برقرار باشد .

•سر سوند باید به آرامی وارد لوله تراشه شده ( بدون وارد آوردن فشار بیش از حد ) بصورت دورانی به پایین رانده شود ، در حدی که مقاومت در مقابل عبور نباشد .

•پس از برخورد با مقاومت ، سر سوند باید 1- 2 سانتیمتر بالا آورده شود ، سپس ساکشن بصورت منقطع انجام گردد ( با استفاده از کانکشن Yشکل ) ساکشن نبایستی بیشتر از 10 – 15 ثانیه به طول انجامد .

•هنگام خارج ساختن سوند ، ساکشن باید همچنان به صورت دورانی انجام شود .

•پس از خارج کردن سوند ساکشن بیمرا باید مجددا توسط آمبوبگ متصل به اکسیژن هیپرونتیله شود . زمان بین هر بار ساکشن ، حداقل 20 – 30 ثانیه باشد .

•در صورتی که ترشحات غلیظ و چسبنده بوده و به راحتی با ساکشن خارج نشوند می توان 2 – 3 میلی لیتر N/sاستریل به داخل لوله تراشه ریخته پس از 3 تا 4 باز تهویه با آمبوبگ مجددا اقدام به ساکشن نمود . البته در صورت امکان وجود عفونت ریوی و پنومونی باید از تهویه با آمبوبگ اجتناب کرد زیرا می تواند منجر به پخش عفونت در سرتاسر ریه گردد .

•در صورت بروز ضربانات زودرس بطنی (PVC) عمل ساکشن کردن باید متوقف شده پس از اکسیژناسیون و هیپرونتیلاسیون و برطرف شدن PVC، مجددا اقدام به ساکشن شود .

•در صورتی که بیمار تحت PEEPقرار داشته باشد باید دفعات و زمان ساکشن کردن را به حداقل رسانید .

عوارض ساکشن تراکیال

 

این عوارض شامل موارد زیر هستند

 

•هایپوکسمی

•زخم های تروماتیک راه هوایی بخصوص در ناحیه کارینا

•دیس ریتمی های قلبی بخصوص PVC، تاکیکاردی ، برادیکاردی به علت تحریک واگ ، و مرگ ناگهانی

•برونکواسپاسم در نتیجه تحریک تراشه و برونش توسط کاتتر

•عفونت

•آتلکتازی

•تحریک واگ

•افزایش فشار داخل جمجمه ((IIC

 

منبع : اصول مراقبتهای ویژه در ICU ، CCUو دیالیز

تالیف : حسن شیری - ملاحت نیک روان مفرد ( اعضای هیئت علمی دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی )